انه اید / ویرژیل

نگارش کتاب انه اید - یا آنئیس - به سده ی اول پیش از میلاد مسیح برمی گردد. کتابشناسان، این کتاب را پاسخِ تمدن روم به حماسه های هومر یعنی دو کتاب " ایلیاد و ادیسه " می دانند - با قالب ادبی شبیه به ادیسه و خط داستانی در ادامه ایلیاد - و معتقدند که " اشعار ویرژیل ، نوای پیروزی های فرهنگ روم را سر می دهد و و تراژدی تروا را به مسیری به سوی بنیان گذاری روم توسط نوادگان آخرین قهرمان تروایی - آنئاس - تبدیل می کند." همچنین در نقدها و معرفی ها آمده است که " انه اید در ادبیات کلاسیک رومی همان جایگاهی را دارد که ایلیاد و ادیسه در ادبیات کلاسیک یونان ؛ وآن را می توان دنباله ای بر ایلیاد شمرد . چون ویرژیل، انه اید را از آنجا آغاز می کند که هومر ایلیاد را با ویرانی و سوختن تراوا به پایان می برد ." با این تفاوت که انه اید حماسه ملی رومیان است.در این سرگذشت نامه که در قالب 12 کتاب مجزا نوشته شده است ، آنئاس که به همراه چند نفر دیگر در حال فرار از ویرانه های شهر است، با ماجراجویی های عجیبی روبرو می شود - سفری به دنیای زیرین برای ملاقات با پدرش و نبردی مرگبار با پادشاهی قدرتمند به نام تورنوس - که رشادت، اخلاقیات وانسانیت آنئاس را که جدِ یکی از بزرگترین امپراطوری های تاریخ روم است به ورطه آزمایش می کشد.
برخی این کتاب را غم انگیزترین کتاب جهان - به قلم شاعر کلاسیک روم و نویسنده ی ترانه های روستایی و سرودهای شبانی - می دانند. او در بند نخست منظومه خود می نویسد :
"بسی رنج برد و پیکارها دید تا این که توانست شهری بنیاد نهاده ایزدان لاتیوم را بدان جای آورد . از آنجا بود که تبار لاتین ها آمد و..."
که این نشانی از شباهت تاریخ ، در قصه ی رنج ها برای تحقق هدف هاست.