ایلیاد / هومر

عمر سرایش ایلیاد دیوان شعر حماسی و کهن یونان باستان - که در قالب شعر "سه هجایی شش وندی" توسط هومر شاعر نابینای یونانی سروده شده است - به قرن ۸ قبل از میلاد برمی گردد که به همراه ادیسه در زمره قدیمی ترین آثار ادبیات غرب است. ایلیاد شامل ۱۵،۶۹۳ هزار بیت است که ترکیبی از گویشهای متعدد یونانی است.
در ایلیاد از جنگ تروا سخن به میان آمده است. داستان در مورد محاصره ۱۰ ساله شهر تروآ(ایلیوم) توسط شماری از ایالت های یونا است. که جنگ ها و رویداد ها را طی هفته ها درگیری در بیست و چهار قسمت روایت می کند.
در این سالها آشیل، بزرگترین پشتوانه یونانیان به دلیل اختلاف با آگاممنون جبهه را رها کرده و در گوشه ای به همراه یاران اختصاصی اش نبرد را نظاره می کرد. تا اینکه پاتروکل پسر عموی آشیل، با لباس و جنگ افزار آسمانی او به نبرد رفت ؛ ولی با فریب و نیرنگ زئوس و دشمنی آپولون و دیگر از خدایان هوادار تروا، شکست خورده و به دست هکتور کشته شد و نهایتاً داستان ایلیاد اثر هومر با توصیف سوزاندن هکتور در تروا و به سوگ نشستن مردمان شهر برای او به پایان می رسد.
در این کتاب و همچنین کتاب دیگر هومر - اودیسه - اشاره ای به پایان نبرد تروا و سرنوشت تراژیک آشیل نرفته است. داستانهایی چون اسب تروا در آثار نویسندگان بعدی رمی همچون ویرژیل و اووید آمده و افسانه رویین تن بودن آشیل و ماجرای پاشنه آشیل که به مرگش انجامید را شاعر سده یکم میلادی استاتیوس در کتاب خود آشیلید پرداخته است.
گفتنی است که ترجمه های منظوم ایلیاد از روی ترجمه های منثور آن - با رویکردی شاعرانه - ترجمهٔ باستان گرایانه یا آرکائیک محسوب می شود. اما همه ترجمه ها در اتخاذ زبان ترجمه، وامدار ادبیات شاهنامه هستند.